Staru i retku bibliotečku građu čine:

1. stare srpske knjige: rukopisne knjige na srpskoslovenskom i srpskom jeziku srpskoslovenskog jezičkog perioda zaključno sa 18. vekom, kao i rukopisne knjige nastale do 1867. godine na srpskoslovenskom, ruskoslovenskom (u srpskoj upotrebi), slavenosrpskom i srpskom narodnom jeziku; štampane knjige, periodične i druge publikacije objavljene na srpskoslovenskom, ruskoslovenskom (u srpskoj upotrebi), slavenosrpskom i srpskom jeziku, zaključno sa 1867. godinom; rukopisne i štampane knjige na stranim jezicima čiji je autor pripadnik srpskog naroda, zaključno sa 1867. godinom; izdanja dubrovačke književnosti zaključno sa 1867. godinom;
2. stare strane knjige: rukopisne i štampane knjige objavljene do godine koja se uzima kao kriterijum po propisima države iz koje potiču;
3. retke knjige: publikacije koje imaju neko od sledećih obeležja: rukopisne knjige nastale posle 1867. godine; primerci publikacije koji zbog posebne opreme ili sadržine izlaze iz profila ukupnog tiraža; bibliofilska izdanja značajnih autora i bibliofilska izdanja koja imaju posebnu naučnu, istorijsku, kulturnu ili umetničku vrednost; retka izdanja iz ratnih perioda 1912–1913, 1914–1918, 1941–1945. godine; izdanja s tiražom manjim od 100 primeraka koja imaju posebnu naučnu, istorijsku, kulturnu ili umetničku vrednost; cenzurisana, proskribovana izdanja koja su sačuvana u malom broju primeraka, a sama po sebi imaju veliki kulturni značaj; emigrantska izdanja objavljena van teritorije Republike Srbije, sačuvana u malom broju primeraka;
4. posebne zbirke: zbirke književnih i drugih rukopisa i arhivalija, mapa i karata, fotografija, gravira, muzikalija, plakata, elektronskih publikacija (uključujući i internet baštinu), bibliotečki katalozi i posebne biblioteke značajnih ličnosti, odnosno biblioteke celine od istorijskog, umetničkog, naučnog ili tehničkog značaja, koje su u skladu sa ovim zakonom utvrđene kao kulturno dobro; muzejski primerak svake štampane ili elektronske publikacije koji Narodna biblioteka Srbije i Biblioteka Matice srpske dobijaju putem obaveznog primerka i trajno čuvaju po zakonu kojim se uređuje obavezni primerak.

Zaštita stare i retke bibliotečke građe je delatnost od opšteg interesa. Poslove od opšteg interesa u zaštiti stare i retke bibliotečke građe obavljaju Narodna biblioteka Srbije, Biblioteka Matice srpske i 26 biblioteka koje su određene rešenjem Ministra.

Narodna biblioteka Srbije ostvaruje uvid u stanje stare i retke bibliotečke građe i preduzima mere u vezi sa njenom zaštitom i korišćenjem – vodi Centralni registar kategorisane stare i retke bibliotečke građe u Republici Srbiji; vrši nadzor nad stručnim radom biblioteka koje obavljaju delatnost zaštite stare i retke bibliotečke građe; koordinira rad centralne laboratorije i konzervatorske radionice; stara se o jedinstvenoj primeni u Republici Srbiji međunarodnih konvencija i drugih međunarodnih akata koji se odnose na staru i retku bibliotečku građu; obavlja poslove stručnog osposobljavanja i usavršavanja zaposlenih u delatnosti zaštite stare i retke bibliotečke građe.

Zakon o staroj i retkoj bibliotečkoj građi (član 8.) razvrstava kulturna dobra, u zavisnosti od njihovog značaja, u sledeće kategorije: kulturna dobra od izuzetnog značaja, kulturna dobra od velikog značaja i kulturna dobra.

Staru i retku bibliotečku građu za kulturno dobro od izuzetnog značaja proglašava Narodna skupština. Staru i retku bibliotečku građu za kulturno dobro od velikog značaja proglašava, odlukom koju donosi u vršenju poverenih poslova, Narodna biblioteka Srbije.