Priredile: Lucija Cernić, Biljana Jovanović-Stipčević i Katarina Mano-Zisi
Narodna biblioteka Srbije, 2012.
Dragocena zbirka rukopisnih knjiga manastira Visoki Dečani, i pored uništavanja, pljački ili raznošenja u druge zbirke, sačuvana je i danas sadrži reprezentativni broj rukopisa. Prema najnovijim istraživanjima, u ovom ne samo značajnom pisarskom nego i važnom književnom središtu nalazi se sto šezdeset tri rukopisa i pet fragmenata. Pri tome, najveći deo zbirke čine obimni kodeksi raznovrsne i često retke sadržine, pretežno iz XIV i XV veka, sa mnoštvom izvornih zapisa, svedočanstava od prvorazrednog kulturno-istorijskog značaja. Ovoj zbirci priključena je i zbirka manastira Crkoleza koja sadrži deset rukopisa, od kojih su devet iz XIII, XIV i XV veka, a koja je na svojevrstan način, iako znatno oštećena, predstavnik jedne od manjih zbirki iz središta srpske države.
Potpuna kodikološka obrada rukopisnih knjiga podrazumeva fizički opis, određivanje pisara, određivanje mesta i vremena nastanka rukopisa, paleografsko i filigranološko datiranje, opis pisma i jezika, iluminacije i poveza, sadržaj, zapis, istorijat, kao i prethodnu literaturu za svaki pojedinačni spomenik. Ovom prilikom redosled pisara dat je u hronološki, ali je konačni redosled dat prema paleografskoj bliskosti.
Paleografski album uverljivo svedoči kakvo bogatstvo sadrže dečanski rukopisi i u kolikoj meri se otvaraju nove mogućnosti za dalja paleografska i jezička istraživanja.
